အခြေခံစည်းမျဉ်း – ဂ

အခြေခံစည်းမျဉ်း - ဂ

အခြေခံစည်းမျဉ်း ဂ မြန်မာနိုင်ငံရှိ REDD+ မူဝါဒများနှင့် နည်းလမ်းများအား ဒီဇိုင်းရေးဆွဲ၊ အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် ဌာနေတိုင်းရင်းသား များ^[1]နှင့် ဒေသခံလူထု^[2]၏ အသိပညာဗဟုသုတနှင့် အခွင့်အရေးများကို လေးစားရန် ရေးဆွဲအကောင်အထည်ဖော်သင့်ပါသည်။

စံသတ်မှတ်ချက် ဂ-၁။ REDD+ မူဝါဒများနှင့် နည်းလမ်းများသည် ဆန္ဒမပါသော နေရာရွှေ့ပြောင်း ရမှုများ မဖြစ်အောင် ရှောင်ရှားသင့် ပြီး ဌာနတိုင်းရင်းသားများနှင့် ဒေသခံ ပြည်သူများ၏ မြေယာနှင့် သယံဇာတများ အသုံးပြုခွင့်ကို လေးစားသင့်သည် (ယင်းသည် ဥပဒေက ပြဋ္ဌာန်းပေးထားသော အခွင့်အရေးများနှင့်သာမက ဒေသခံ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းက အသိအမှတ် ပြုထားသည့် မိရိုးဖလာ ရိုးရာ အခွင့်အရေးများနှင့်လည်း သက်ဆိုင်ပါသည်) ။

ဤစံသတ်မှတ်ချက်ကို မည်သို့ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်သနည်း

ဌာနေတိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ” အား အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်

‘တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများ’ ၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွင် “တိုင်းရင်းသားများ” နှင့် “တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ” ဟူ၍ ရည်ညွှန်းသုံးစွဲထား ခြင်းများကို တွေ့ရပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုထားသော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုစာရင်းရှိပါသည်။ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ၏ အခွင့်အရေးကာကွယ်စောင့်ရှောက်သည့်ဥပဒေတွင် ပါရှိသည့် “တိုင်းရင်းသားလူမျိုး များ” ၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်မှာ “ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်ကို ပင်ရင်းနိုင်ငံအဖြစ် သတ်မှတ်၍ စဉ်ဆက်မပြတ်နေထိုင်ခဲ့ကြသော လူမျိုးများကို ဆိုသည်” ဟု ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းစကားရပ်တွင် နိုင်ငံသားပြုခွင့်ရသူ များ နှင့် ဧည့်နိုင်ငံသားများ မပါဝင်ပါ။

“ဒေသခံပြည်သူများ” ၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်

မြန်မာနိုင်ငံ တရားဝင် မူဘောင်ထဲတွင် ‘ဒေသခံပြည်သူများ’ ၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်မရှိပါ။ ဒေသခံအစုအဖွဲ့ပိုင်သစ်တောလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားချက်များ (၂၀၁၉) တွင် အသုံးပြုသူများအဖွဲ့တွင် ပါဝင်ခွင့် ရှိသူတွင် ပြည့်မီရမည့် အရည်အချင်းအဖြစ် သစ်တောများအတွင်း သို့မဟုတ် သစ်တောများအနီး ငါးမိုင်ပတ်လည် အတွင်း ငါးနှစ်ကြာ တစ်ဆက်တစ်စပ်တည်း အခြေချနေထိုင်ခဲ့သူဟူ၍ သတ်မှတ်ထားပါသည်။ ။

မြေယာနှင့် သယံဇာတများ အသုံးပြုခွင့်

ဆန္ဒမပါသော နေရာရွှေ့ပြောင်းရမှု၊ မြေအသုံးချမှုကန့်သတ်ချက်များနှင့်သက်ဆိုင်သော လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ

ဤစံသတ်မှတ်ချက်ကို လေးစားလိုက်နာရန် ယခုအချိန်အထိ မည်သည်တို့ကို လုပ်ဆောင်ပြီးဖြစ်သနည်း

အဓိက စိန်ခေါ်မှုများနှင့် အကြံပြုချက်များ

စိန်ခေါ်မှုများအား ဖြေရှင်းရန် အကြံပြုချက်များမှာ –

ဂ - ၁ အဆိုပြု ညွှန်းကိန်းများ

လိုက်နာကျင့်သုံး	ဂ.၁.၁။ FPIC ဆိုင်ရာ စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်များကို လိုက်နာရန် လိုအပ်ပြီး စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်ရမည့် FPIC လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအဆင့်ဆင့်ကို ပြည့်စုံစွာ ရေးသားထားသော စာရွက်စာတမ်းများ ရှိသည့် PaM များ ရာခိုင်နှုန်း၊
	ဂ.၁.၂။ REDD+ PaM များနှင့်ဆက်စပ်၍ ပြန်လည်နေရာချ ထားပေးရမှု အရေအတွက်၊ ပြန်လည်နေရာချထားပေးရမှု ဖြစ်ရပ်များ ရှိပါက FPIC လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် လျော် ကြေးပေးသည့် လုပ်ငန်းစဉ်များကို သဘောတူညီချက် ရယူ ဆောင်ရွက်ထားကြောင်း ပြသ နိုင်သည့် မှတ်တမ်း အပြည့် အစုံ ရှိသော ဖြစ်ရပ် အရေအတွက်
	ဂ.၁.၃ REDD+ မူဝါဒများကြောင့် ဒေသခံများ၏ အသုံးပြုခွင့် (ယင်းဒေသမှ အသိအမှတ်ပြု ထားခြင်း နှင့် မိရိုးဖလာ ရပိုင် ခွင့်များအပါအဝင်) ကန့်သတ်ခြင်းခံရသော မြေဧရိယာ
	ဂ.၁.၄ မြေနှင့်သယံဇာတများ အသုံးပြုခွင့်နှင့် ပြန်လည်နေရာချထားခြင်းဆိုင်ရာ နစ်နာချက်/ မကျေနပ်ချက်များ လက်ခံရရှိသော အရေအတွက်နှင့် ဖြေရှင်းပေးပြီးသောအရေအတွက်

စံသတ်မှတ်ချက် ဂ-၂။ REDD+ မူဝါဒများနှင့် နည်းလမ်းများတွင် လက်ရှိ မြေအသုံးချမှုများကို ထည့် သွင်းစဉ်းစားသင့်ပြီး မြေယာနှင့် အရင်းအမြစ်များကို အသုံးချခွင့်ပြု သည့် တရားဝင် စာရွက်စာတမ်းများ မရှိသော ထိခိုက်လွယ်သည့် အကျိုး သက်ဆိုင်သူများ (ဥပမာ မိရိုးဖလာ မြေယာလုပ်ကိုင်ခွင့်သာရှိသော လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများ) အပေါ် ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုများ မရှိရ လေအောင် ရှောင်ရှားသင့်ပါသည်။ ထို့ပြင် ဖြစ်နိုင်လျှင် မြေယာလက်ဝါး ကြီးအုပ် သိမ်းပိုက်မှုများကို ရှောင် ရှားနိုင်ရန် အတွက် အသုံးချပိုင်ခွင့် များကို တရားမျှတ၍ ပွင့်လင်း မြင်သာစွာ ဖွင့်ဆိုရှင်းလင်းမှုများ ပြုနိုင်အောင် ပံ့ပိုးကူညီ သင့်ပါသည်။ လိုအပ် သည့် နေရာများတွင် REDD+ PaM များအတွက် EIA/SEA ကို ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

ဤစံသတ်မှတ်ချက်ကို မည်သို့ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်သနည်း

‘ထိခိုက်လွယ်သောအုပ်စုများ’ ၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်

အမျိုးသားအဆင့် လူမှုကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးမဟာဗျူဟာစီမံချက် (၂၀၁၄) တွင် မိဘမဲ့များ၊ အထူးလိုအပ်ချက်ရှိနေသော အမျိုးသမီးများ၊ ကလေးသူငယ်များ၊ မသန်စွမ်းသူများ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ ဘေးအန္တရာယ်ကြောင့် ထိခိုက်လွယ်သော ရပ်ရွာများတွင် နေထိုင်သူများ၊ ပြန်လည်ထူထောင်ရန် လိုအပ်သူများနှင့် နာတာရှည်ရောဂါ ဖြစ်သူ/နာမကျန်းသူများကို ထိခိုက်လွယ်၍ ပစ်ပယ်ခံရသော အုပ်စုများအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါသည်။

လက်ရှိမြေအသုံးချမှုများနှင့် အခွင့်အရေးများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်း

IEE/EIA/SEA ကို ဆောင်ရွက်ခြင်း

ထိခိုက်မှု လေ့လာဆန်းစစ်ခြင်းလုပ်ငန်း သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းချက်များအကြောင်း ပိုမိုအသေးစိတ်သော အချက်အလက်များကို စံသတ်မှတ်ချက် ခ-၂ တွင် ကြည့်ပါရန်။ သစ်တောကဏ္ဍအတွင်းနှင့် အစိုးရမှဆောင်ရွက်သော စီမံချက်များအပါအဝင် ဖွံ့ဖြိုးရေး စီမံချက် များအားလုံးသည် EIA ဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်း (၂၀၁၅) ကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ကြရပါသည်။

အသုံးချပိုင်ခွင့်များကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း

အချို့သော အဆိုပြု REDD+ PaM များတွင်လည်း စီမံကိန်း ရေးဆွဲခြင်း ကိရိယာများ အားကောင်းစေရန် အဆိုပြုထားပါသည်။ REDD+ အတွက် FPIC လုပ်ငန်းစဉ်များသည်လည်း မြေအသုံးချမှု ရပိုင်ခွင့်များ ၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုခြင်းများကို ထောက်ပံ့မည်ဖြစ်ပါသည်။

REDD+ PaMs ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် ဤစံသက်မှတ်ချက်များနှင့် သက်ဆိုင်သည့်အချက်အလက်များ မရရှိနိုင်သေးပါ။

အဓိက စိန်ခေါ်မှုများနှင့် အကြံပြုချက်များ

အဆိုပါ စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းရန် အကြံပြုချက်များမှာ –

ဂ - ၂ အဆိုပြု ညွှန်းကိန်းများ

လိုက်နာကျင့်သုံးဂ.၂.၁။ မြေယာလုပ်ပိုင်ခွင့်များနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် နိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်ပြောင်းလဲနေမှုများ
– သစ်တောများနှင့် မြေယာလုပ်ပိုင်ခွင့်အမျိုးအစား အမျိုးမျိုး အောက်ရှိ အခြား မြေအသုံးချမှု
များ၏ အချိုးအစား
– အသုံးချပိုင်ခွင့် အထောက်အထားစာရွက်စာတမ်းများ မရှိဘဲ ဒေသခံအကျိုးသက်ဆိုင်သူများ အသုံးပြုနေသည့် မြေဧရိယာ၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုအလိုက် ခွဲခြား၍ပြရန်။

ဂ.၂.၂။ REDD+ များအတွက် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် EIA/SEA လုပ်ငန်းစဉ်များ အရေအတွက်နှင့်
လွှမ်းခြုံသည့် ဧရိယာ

ဂ.၂.၃။ နေရာဒေသအလိုက် ဆောင်ရွက်သော REDD+ PaM များထဲမှ လက်ရှိ မြေအသုံးချမှုများ(မြေအသုံးပြုခွင့်လက်မှတ် သို့မဟုတ် အခြား တရားဝင်စာရွက်စာတမ်းမရှိဘဲ အသုံးချမှုများအပါအဝင်) ကို ဖော်ထုတ်သိရှိရန်၊ ထိုမြေအသုံးချမှုများကို စီမံကိန်းရေးဆွဲမှုများထဲတွင် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန်နှင့် မြေအသုံးချမှု ပြောင်းလဲခြင်းများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည့် ဆိုးကျိုးများကို ရှောင်ရှားရန် လုပ်ဆောင်သော လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို ကျင့်သုံးခဲ့ကြောင်း ပြသသည့် စာရွက်စာတမ်းမှတ်တမ်းများ ရှိသည့် REDD+ PaM များ ရာခိုင်နှုန်း၊

ဂ.၂.၄။ REDD+ များမှတစ်ဆင့် လူထုပါဝင်ဆောင်ရွက် သော၊ အားလုံးအကျုံးဝင်သော လုပ်ငန်းစဉဖြင့် ဒေသခံပြည်သူများ၏ မြေအသုံးချမှုအခွင့်အရေးများ (ဒေသခံလူမှု အသိုင်းအဝိုင်းမှအသိအမှတ်ပြုထားသော၊ မိရိုးဖလာ အခွင့်အရေးများ အပါအဝင်) ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖြစ်စေခြင်း၊ မြှင့်တင်ပေးခြင်း သို့မဟုတ် တရားဝင်အသိအမှတ်ပြု ခြင်းများ ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည့် မြေဧရိယာ (ကိန်းဂဏန်းများကို မြေယာလုပ်ပိုင်ခွင့်အမျိုးအစား၊ ကျား/မ၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးအလိုက်ခွဲခြားပြသထားသည်)။

ဂ.၂.၅ — ဂ.၁.၃ နှင့် ချိတ်ဆက် (အခွင့်အရေးများ ကန့်သတ်ခြင်း)

ဂ.၂.၆ —- ဂ.၁.၄ (နစ်နာမှုများ) နှင့် ချိတ်ဆက်

စံသတ်မှတ်ချက် ဂ-၃။ REDD+ မူဝါဒများနှင့် နည်းလမ်းများအား ဒီဇိုင်းရေးဆွဲ၊ အကောင်အထည် ဖော်ရာတွင် ဌာနေတိုင်းရင်းသား များနှင့် ဒေသခံပြည်သူများ၏ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များ[1] နှင့် မိရိုးဖလာအစဉ်အလာ ကျင့်သုံးမှုများ ကို လေးစားမှုဖြင့် ဆောင်ရွက်သင့် ပါသည်။

ဤစံသတ်မှတ်ချက်ကို မည်သို့ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်သနည်း

‘ယဉ်ကျေးမှုအမွေနှစ်’ နှင့် ‘မိရိုးဖလာအစဉ်အလာကျင့်သုံးမှုများ’ ၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်များ

မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားဝင်မူဘောင်ထဲတွင် ‘ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်’ ကို အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုထားခြင်း မရှိပါ။ UNESCO ၏ ‘ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်’ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်တွင် ဒြပ်ရှိနှင့် ဒြပ်မဲ့ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များဟူ၍ ပါရှိပြီး ဒြပ်ရှိယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များထဲတွင် ရွှေ့ပြောင်းနိုင်သော၊ မရွှေ့ပြောင်းနိုင်သော၊ မြေအောက်ရှိယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်များ ပါဝင်ပြီး ဒြပ်မဲ့ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များထဲတွင် နှုတ်ဖြင့်လက်ဆင့်ကမ်းလာသော ဓလေ့ထုံး တမ်းစဉ်လာများ၊ သုခုမအနုပညာနှင့် ရိုးရာဓလေ့များ ပါဝင်ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံရှိ မူဝါဒများ၊ ဥပဒေများနှင့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများအချို့တွင် မြေအသုံးချမှုစပ်လျဉ်းသော ရိုးရာအစဉ်အလာကျင့်သုံးမှုများ သို့မဟုတ် အခွင့်အရေးများကို ဖော်ပြထားပါသည်။ စံသတ်မှတ်ချက် ဂ-၂ ကို ကြည့်ပါရန်။

ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များနှင့် မိရိုးဖလာအစဉ်အလာကျင့်သုံးမှုများကို လေးစားခြင်း

REDD+ PaMs ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် ဤစံသက်မှတ်ချက်များနှင့် သက်ဆိုင်သည့်အချက်အလက်များ မရရှိနိုင်သေးပါ။

အဓိက စိန်ခေါ်မှုများနှင့် အကြံပြုချက်များ

စံသတ်မှတ်ချက် ဂ-၂ အောက်တွင် တင်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ PLR မူဘောင်ထဲတွင် ‘ရိုးရာမြေ အသုံးချမှု အခွင့်အရေးများ’ အတွက် တစ်ပြေးညီအသုံးပြုနေသော အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက် မရှိပါ။ ဌာနေတိုင်းရင်းသားများနှင့် ဒေသခံပြည်သူများကြားတွင် ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များ၊ မိရိုးဖလာ ကျင့်သုံးလာသည့် အလေ့အထများနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် ၎င်းတို့၏ အခွင့်အရေးများကို နားလည်သိရှိမှု မရှိဖြစ်နေပါသည်။

အဆိုပါ စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းရန် –

REDD+ များကို အကောင်အထည်ဖော်မည့် အဖွဲ့အစည်းများအတွက် လမ်းညွှန်များ ပံ့ပိုးပေးသောအခါ REDD+ များအတွက် စီမံကိန်းများရေးဆွဲစဉ်အတွင်း IEE/EIA/SEA နှင့် FPIC တို့ကို ဆောင်ရွက်ရန် တာဝန်များနှင့် စပ်လျဉ်းသော လမ်းညွှန်ချက်များထဲတွင် လက်ရှိမြေအသုံးချမှုများကို နားလည်သိရှိ၍ မိရိုးဖလာကျင့်သုံးမှု အစဉ်အလာများနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များကို သင့်တင့်လျောက်ပတ်စွာ ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် သတ်မှတ် ပြဋ္ဌာန်းထားမည်ဖြစ်ပြီး REDD+ ကို အကောင်အထည်မဖော်မီ ယဉ်ကျေးမှုအရ အရေးကြီးသည့်နေရာများကို ရပ်ရွာလူထုနှင့်အတူ သတ်မှတ်ဖော်ထုတ်သွားမည်ဖြစ်သည်။

ဂ - ၃ အဆိုပြု ညွှန်းကိန်းများ

လိုက်နာကျင့်သုံး	ဂ.၃.၁။ တည်ထောင်ထားသည့် ICCA များအရေအတွက် – ဂ.၂.၅ နှင့် ချိတ်ဆက်၊
	ဂ.၃.၂။ REDD+ မှတစ်ဆင့် ပံ့ပိုးထားသည့် ထုံးတမ်းစဉ်လာ အသိပညာဗဟုသုတနှင့် အလေ့အထများ ကို ရေရှည်အသုံး ပြုမှုများ ပါဝင်သော သဘာဝထိန်းသိမ်းရေး နယ်မြေ စီမံ အုပ်ချုပ်မှုအစီအစဉ်များ အရေအတွက် (သဘာဝထိန်းသိမ်း ရေး နယ်မြေ စီမံအုပ်ချုပ်မှုအစီအစဉ်များ ဆိုင်ရာ PaM ပေါ် တွင် အခြေခံ၍)၊
	ဂ.၃.၃။ REDD+ သည် ၎င်းတို့၏ ဘဝအဆင်ပြေသာယာရေး ကို ကောင်းကျိုးပြုခဲ့သည်ဟု ဆိုသောဒေသခံပြည်သူ ရာခိုင်နှုန်း ၊ (အဓိကကျသော အုပ်စု များအလိုက် ခွဲခြားပြထားသော ရာခိုင်နှုန်းများအပါအဝင်) ဒြပ်မဲ့ အမွေအနှစ်များနှင့် အထွတ်အမြတ်ထား ရာ နေရာများအပေါ် REDD+ ၏ သက်ရောက်မှုများအကြောင်း မေးခွန်း
	ဂ.၃.၄။ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်နှင့် မိရိုးဖလာအလေ့အထများ အတွက် နစ်နာမှုများကို တိုင်ကြားမှုများ လက်ခံရရှိသည့် အရေအတွက်နှင့် ဖြေရှင်းပေးခဲ့သည့် အရေအတွက်၊

စံသတ်မှတ်ချက် ဂ-၄။ မူဝါဒတစ်ခု သို့မဟုတ် နည်းလမ်းတစ်ခုအား အောင်မြင်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ဌာနတိုင်းရင်းသားများနှင့် ဒေသခံပြည်သူများ၏အခွင့်အရေးများအပေါ် သက်ရောက်မှုများကို မရှောင်ရှားနိုင်ပါက ကောင်းစွာ ကြိုတင်အသိပေး၍ လွတ်လပ်သည့်သဘောထားရယူသည့် (FPIC) လုပ်ငန်းစဉ်များမှတစ်ဆင့် သဘောတူညီမှုရယူခြင်း၊ သင့်လျော်သည့် လျော်ကြေးပေးလျော်မှုပုံစံများကို အသိပေး၍ သဘောတူညီမှု ရယူပေးအပ်ခြင်းများ ပြုလုပ်သင့်ပါသည်။

ဤစံသတ်မှတ်ချက်ကို မည်သို့ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်သနည်း

အဓိက စိန်ခေါ်မှုများနှင့် အကြံပြုချက်များ

အဓိကစိန်ခေါ်မှုများနှင့် အကြံပြုချက်များ –

ဌာနေတိုင်းရင်းသားများနှင့် ဒေသခံပြည်သူများ၏ အခွင့်အရေးများ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုနှင့် FPIC နှင့် မြေယာ/သယံဇာတအရင်းအမြစ်များဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးများကို စံသတ်မှတ်ချက် ဂ-၁ နှင့် ဂ -၂ တို့ တွင် လေ့လာဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။
အနာဂတ် REDD+ စီမံကိန်းများ ရေးဆွဲရာတွင် အသုံးပြုရန်အတွက် FPIC လမ်းညွှန်ချက်များ ရေးဆွဲမှုသည် မပြီးစီးသေးပါ။ အသုံးပြုခွင့်များ ဆုံးရှုံးရမှုအတွက် လျော်ကြေးပေးခြင်းကို အဆိုပါလမ်းညွှန်ချက်များ ထဲတွင် ထည့်သွင်းစဉ်းစားပေးသင့်ပါသည်။

အဆိုပါစိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းရန် –

FPIC အတွက်လည်းကောင်း၊ ဌာနေတိုင်းရင်းသားများနှင့် ဒေသခံပြည်သူများ၏ အခွင့်အရေးများ အသိအမှတ်ပြုမှု အားကောင်းစေခြင်းအတွက်လည်းကောင်း စွမ်းရည်မြှင်တင်မှုနှင့် အသိပညာမြှင့်တင်မှုများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အဆိုပြုထားသော နည်းလမ်းများကို စံသတ်မှတ်ချက် ဂ-၁ နှင့် ဂ-၂ တွင် ကြည့်ပါရန်။
REDD+ စီမံကိန်းများ ရေးဆွဲရာတွင် အသုံးပြုရန်အတွက် FPIC လမ်းညွှန်ချက်များ ရေးဆွဲမှုသည် မပြီးစီးသေးပါ။ အသုံးပြုခွင့်များ ဆုံးရှုံးရမှုအတွက် လျော်ကြေးပေးခြင်းကို အဆိုပါလမ်းညွှန်ချက်များ ထဲတွင် ထည့်သွင်းစဉ်းစားပေးသင့်ပါသည်။

ဂ - ၄ အဆိုပြု ညွှန်းကိန်းများ

လိုက်နာကျင့်သုံး	ဂ.၄.၁ — FPIC ဆိုင်ရာ စံသက်မှတ်ချက် ဂ.၁.၁ နှင့် ချိတ်ဆက်
	ဂ.၄.၂။ ဒေသခံ ရပိုင်ခွင့်ရှိသူများ/ အကျိုးသက်ဆိုင်သူများ ထံ ပေးအပ်သော လျော်ကြေး ပမာဏ (လျော်ကြေးအမျိုးအစား (ဥပမာ ငွေကြေးဖြင့်၊ ငွေကြေးမဟုတ်သော အခြားပုံစံဖြင့်)၊ ကျား/မနှင့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုအလိုက် ခွဲခြားဖော်ပြရန်)၊
	ဂ.၄.၃။ REDD+ PaM များကြောင့် ဌာနေတိုင်းရင်းသားများနှင့် ဒေသခံပြည်သူများ၏အခွင့်အရေးများအပေါ် ဆိုးကျိုးသက် ရောက်မှုများနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် နစ်နာမှုများကို တိုင်ကြား မှုများအား လက်ခံရရှိသည့် အရေအတွက်နှင့် ဖြေရှင်းဆောင် ရွက်ပေးသည့်အရေအတွက်။

စံသတ်မှတ်ချက် ဂ-၅။ ဌာနေတိုင်းရင်းသားများနှင့် ဒေသခံ ပြည်သူများသည် REDD+ မူဝါဒများ နှင့် နည်းလမ်းများအား အကောင် အထည်ဖော်ရာတွင် ပါဝင်ကူညီပါက သို့မဟုတ် REDD+ မူဝါဒများနှင့် နည်းလမ်းများသည် ၎င်းတို့၏ နယ်မြေဒေသများပေါ်တွင် သက်ရောက်မှု ရှိပါက ၎င်းတို့အား ရရှိလာသည့် အကျိုးကျေးဇူးများကို တရား မျှတစွာ၊ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ရှိစွာ ခွဲဝေပေးသင့်ပါသည်။

အကျိုးကျေးဇူးမျှဝေခံစားခွင့်

အကျိုးကျေးဇူးများ မျှဝေခံစားမှုကို ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် တိကျစွာ ပြဋ္ဌာန်းထားသော သီးခြားဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များ မရှိသော်လည်း ဤကိစ္စနှင့် အကျုံးဝင်သည့် မူဝါဒ၊ ဥပဒေနှင့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ အချို့နှင့် ရှိပါသည်။ ဒေသခံပြည်သူအစုအဖွဲ့ပိုင်သစ်တောလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားချက်များ (၂၀၁၉) တွင် အသုံးပြုသူ အဖွဲ့များအတွင်း အကျိုးကျေးဇူးများ ခွဲဝေမှုကို ပြဋ္ဌာန်းပေးထားပြီး ဒေသခံပြည်သူအစုအဖွဲ့ပိုင် သစ်တောများမှ ထွက်ကုန်များကို ရောင်းချခြင်းများပါဝင်ပါသည်။ သစ်တောဦးစီးဌာနသည် ၂၀၁၈ ခုနှစ် မတ်လအထိ ဒေသခံပြည်သူအစုအဖွဲ့ပိုင် သစ်တောလုပ်ငန်းအတွက် အသုံးပြုသူအဖွဲ့ပေါင်း ၃,၈၈၃ ဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့ ပြီးဖြစ်သည်။ တောင်သူလယ်သမားအခွင့်အရေး ကာကွယ်ရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားမြှင့်တင်ရေးဥပဒေ (၂၀၁၃) သည် တောင်သူလယ်သမားများအား ငွေကြေးအရင်းအနှီး၊ နည်းပညာ၊ စျေးကွက်နှင့် သတင်းအချက်အလက်များ၊ လုပ်ကွက်ငယ်များနှင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကြောင့် ထိခိုက်နစ်နာဆုံးရှုံးပါက ကူညီထောက်ပံ့မှုများ လက်လှမ်းမီရရှိအောင် ပံ့ပိုးကူညီပေးရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။
နိုင်ငံအဆင့် REDD+ မဟာဗျူဟာ နောက်ဆုံးမူကြမ်း တွင် REDD+ ၏ အကျိုးကျေးဇူးခွဲဝေခံစားမှုစနစ် (BSS) ကို တည်ထောင်ရန် ပါရှိပါသည်။ အကျိုးကျေးဇူး ခွဲဝေပေးခြင်းစနစ်များအတွက် အဆိုပြုချက်များ တင်သွင်းပေးနိုင်ရန် ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အကျိုးကျေးဇူးခွဲဝေရေး TWG တစ်ခု ကို ဖွဲ့စည်းရန် ဖြစ်ပါသည်။ BSS တွင် အောက်ပါအခြေခံမူများကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ရန် ဖြစ်ပါသည် –

REDD+ PaMs ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် ဤစံသက်မှတ်ချက်များနှင့် သက်ဆိုင်သည့်အချက်အလက်များ မရရှိနိုင်သေးပါ။

အဓိက စိန်ခေါ်မှုများနှင့် အကြံပြုချက်များ

လက်ရှိတွင် REDD+ PaM များမှ ရရှိသော အကျိုးအမြတ်များကို အစုအဖွဲ့ပိုင်သစ်တောလုပ်ငန်း အပြင်ဘက် ရှိ ဌာနေတိုင်းရင်းသားများနှင့် ဒေသခံပြည်သူများထံ မျှဝေပေးရန် သီးခြားသတ်မှတ်ထားသော ပြဋ္ဌာန်းချက်များ မရှိပါ။

အဆိုပါ စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းရန် –

REDD+ မှ ရရှိသော အကျိုးအမြတ်များကို ဌာနေ တိုင်းရင်းသားများနှင့် ဒေသခံပြည်သူများအပါအဝင် အကျိုးသက်ဆိုင်သူများထံ မျှဝေပေးရန်အတွက် အားလုံးပါဝင် နိုင်ပြီး သာတူညီမျှရှိသော နည်းလမ်းတစ်ခု ရေးဆွဲ၍ စမ်းသပ်ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ မြေယာနှင့် သယံဇာတ အရင်းအမြစ်များ အသုံးပြုခွင့် တရားဝင်စာရွက်စာတမ်း မရှိသူများ၏ အခန်းကဏ္ဍကို ထည်သွင်းစဉ်းစားစေရန် လည်း ကြိုးပမ်းအားထုတ်သင့်ပါသည်။

ဂ - ၅ အဆိုပြု ညွှန်းကိန်းများ

လိုက်နာကျင့်သုံး	ဂ.၅.၁ – ဘဝသာယာအဆင်ပြေမှု ဆိုင်ရာ စစ်တမ်း အတွက် စံသက်မှတ်ချက် ဂ.၃.၃ နှင့် ချိတ်ဆက်
	ဂ.၅.၂။ လူထုနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သော စောင့်ကြည့်စစ် ဆေးရေး အစီအစဉ်များတွင် ပါဝင် ဆောင်ရွက်သော၊ ထိုအစီ အစဉ်များမှတစ်ဆင့် ဆွဲဆောင်အားပေးမှုများကို လက်ခံရရှိ သောသူ အရေအတွက် (လူထုစောင့်ကြည့်စစ်ဆေးရေး အစီ အစဉ်များဆိုင်ရာ PaM ပေါ်တွင် အခြေခံ၍ – ဤအချက်အ လက် ကို စုဆောင်းပါက ဆွဲဆောင်အားပေးမှု ပမာဏကို လည်း ထည့်သွင်းပေး စုဆောင်းနိုင်သည်)
	ဂ.၅.၃။ အကျိုးကျေးဇူးမျှဝေမှု/ ခွဲဝေမှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ နစ်နာမှု များ တိုင်ကြားမှုကို လက်ခံရရှိသော အရေအတွက်နှင့် ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ပေးသော အရေအတွက်
	ဂ.၅.၄။ ခွဲဝေပေးသည့် အကျိုးကျေးဇူး အမျိုးအစားနှင့် အတိုင်းအတာ၊ အကျိုးခံစားခွင့်ရှိသူ အရေအတွက်နှင့် (ကျား/မ၊ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးစု၊ စသည်အလိုက် ခွဲခြားပြရန်)

စံသတ်မှတ်ချက် ဂ-၆။ REDD+ မူဝါဒများနှင့် နည်းလမ်း များကြောင့် ဌာနေတိုင်းရင်းသားများနှင့် ဒေသခံ ပြည်သူများ၏ အခွင့်အရေးများ အပေါ် သက်ရောက်မှုများနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် အရေးကိစ္စများကို ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းပေးရန်အတွက် လက်တွေ့ အသုံးချနိုင်သော နစ်နာမှု များ ဖြေရှင်းပေးရေး ယန္တရားတစ်ခု ကို ဌာနေတိုင်းရင်းသားများနှင့် ဒေသခံပြည်သူများ၏ သဘော တူညီချက်ဖြင့် ထူထောင်ထား ရှိပေးသင့်ပါသည်။

ဤစံသတ်မှတ်ချက်ကို မည်သို့ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်သနည်း

REDD+ PaMs ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် ဤစံသက်မှတ်ချက်များနှင့် သက်ဆိုင်သည့်အချက်အလက်များ မရရှိနိုင်သေးပါ။

အဓိက စိန်ခေါ်မှုများနှင့် အကြံပြုချက်များ

အချို့သော တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုများနှင့် အကျိုးသက်ဆိုင်သူများသည် သိနားလည်မှုမရှိခြင်းနှင့် ဘာသာ စကားအခက်အခဲတို့ကြောင့် လက်ရှိ ဥပဒေများအောက်မှ လုပ်ငန်းစဉ်များကို လက်လှမ်းမီအသုံးပြုနိုင်စွမ်း နည်းပါးမည်ကို စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ ရှိပါသည်။
ထို့ပြင် အဆိုပါလုပ်ငန်းစဉ်များအတွက် တာဝန်ရှိသောအာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းများသည် တိုင်ကြားမှုများကို ကိုင် တွယ်ဖြေရှင်းရန် လုံလောက်သော ဝန်ထမ်းအင်အားနှင့် အရင်းအမြစ်များမရှိခြင်း၊ အသိပညာဖြန့်ဝေခြင်းနှင့် အဆိုပါ ဝန်ထမ်းများ အကြားပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း တို့လည်း လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။

အဆိုပါ စိန်ခေါ်မှုများအကို ဖြေရှင်းရန် အကြံပြုချက်များ –

ဂ - ၆ အဆိုပြု ညွှန်းကိန်းများ

လိုက်နာကျင့်သုံး	ဂ.၆.၁။ နစ်နာမှုများအတွက် တိုင်ကြားမှုများ လက်ခံရရှိသည့် အရေအတွက်နှင့် ဖြေ ရှင်းဆောင်ရွက်ပေးသည့် အရေအ တွက်၊ အကြောင်းအရာအလိုက် ခွဲခြားပြရန်၊
	ဂ.၆.၂။ တိုင်ကြားမှုများကို ဖြေရှင်းရန် ပျှမ်းမျှကြာချိန်၊ အကြောင်းအရာအလိုက်၊ တိုင်ကြားသူအုပ်စုအလိုက် (ဥပမာ IP များ၊ ဒေသခံပြည်သူများ၊ အမျိုးသမီးများ၊ စသည်) ခွဲခြားပြရန်၊
	ဂ.၆.၃။ နစ်နာမှုဖြေရှင်းသည့် လုပ်ငန်းစဉ်၏ ရလဒ်အပေါ် တိုင်ကြားသူများ၏ ပျှမ်းမျှ စိတ်ကျေနပ်မှုအဆင့်၊ အကြောင်း အရာအလိုက်၊ တိုင်ကြားသူအုပ်စုအလိုက် ခွဲခြားပြ ရန်၊

Myanmar Safeguards Information

ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှု သတင်းအချက်အလက်စနစ်

အခြေခံစည်းမျဉ်း - ဂ

အခြေခံစည်းမျဉ်း- က

အခြေခံစည်းမျဉ်း- ခ

အခြေခံစည်းမျဉ်း- ဂ

အခြေခံစည်းမျဉ်း- ဃ

အခြေခံစည်းမျဉ်း- င

အခြေခံစည်းမျဉ်း- စ

အခြေခံစည်းမျဉ်း- ဆ

Contact Us

Get Involved

© 2020 REDD+ Programme Myanmar

All images used courtesy of license holder or through Creative Commons license

Forest Department , Building 39, Nay Pyi Taw

+95 67 416523, +95 67 416524

reddprogramme@myanmar-redd.org